Γιατί είναι σημαντικό να καταναλώνετε ψάρια κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό;
Το ψάρι είναι σημαντικό συστατικό μιας ισορροπημένης και υγιεινής μεσογειακής διατροφής.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) έχει συσχετίσει την τακτική κατανάλωση ψαριών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με:
- ευεργετικά αποτελέσματα στη νευρολογική ανάπτυξη των παιδιών
- μείωση του κινδύνου θνησιμότητας ενηλίκων λόγω στεφανιαίας νόσου.
Τα ψάρια παρουσιάζουν πολλά οφέλη για την υγεία του εμβρύου και της μητέρας.
- Είναι η βασική πηγή των απαραίτητων για την υγεία ωμέγα-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων μακράς αλυσίδας. Καθώς το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συνθέσει τα ω-3, πρέπει να λαμβάνονται με την τροφή.
- Τα ω-3 είναι απαραίτητα για την σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου και της όρασης του παιδιού σας.
Παρέχουν ενέργεια, είναι πηγή πρωτεΐνης υψηλής αξίας και συμβάλλουν στην πρόσληψη βασικών θρεπτικών συστατικών που χρειάζεται το παιδί και η μητέρα, όπως ιώδιο, σελήνιο, ασβέστιο και βιταμίνες Α και D.
Ποια ψάρια πρέπει να επιλέγετε;
Εντάξετε στη διατροφή σας ποικιλία ψαριών, κατά προτίμηση φρέσκων, με υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και χαμηλή σε χημικούς ρύπους, όπως τον υδράργυρο. Η σύσταση που αναπτύξαμε στο πλαίσιο της HBM4EU-mom, σας συνιστά πολλές καλές επιλογές:
Καλύτερες επιλογές ψαριών και θαλασσινών για κατανάλωση κατά την εγκυμοσύνη και γαλουχία
Καταναλώστε:
- ποικιλία «προτεινόμενων ειδών», κατά προτίμηση φρέσκων
- μέχρι 450 γραμμάρια σύνολο τη βδομάδα μαγειρεμένων ψαριών,
- κατανεμημένα σε 2‑3 μερίδες
Προτεινόμενα Είδη:
- Σαρδέλα
- Τσιπούρα
- Γαύρος
- Λαβράκι
- Μαρίδα
- Πέστροφα
- Σολομός
- Καλαμάρι
- Μπακαλιαράκι μικρό
- Χταπόδι
- Αθερίνα
- Σουπιά
- Μπαρμπούνι
- Μύδι
- Γόπα
- Στρείδι
- Γλώσσα
- Γαρίδες
Τι είναι ο υδράργυρος και γιατί εμφανίζεται στα ψάρια;
Ο υδράργυρος είναι ένα μέταλλο που απαντάται στο περιβάλλον εξαιτίας φυσικών φαινομένων ή και ως αποτέλεσμα ορισμένων ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Βιολογικές διαδικασίες στις θάλασσες και τους ποταμούς μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση του υδραργύρου σε υδρόβιους οργανισμούς, όπως τα ψάρια. Η ποσότητα υδραργύρου στα ψάρια σχετίζεται με τη θέση τους στην τροφική αλυσίδα. Υψηλότερη περιεκτικότητα σε υδράργυρο παρουσιάζουν τα είδη που είναι μεγάλα σε μέγεθος, μακρόβια και αρπακτικά.
Ποιες επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να σχετίζονται με τον υδράργυρο;
Επειδή ο υδράργυρος υπάρχει στο περιβάλλον, όλοι οι ζώντες οργανισμοί παρουσιάζουν κάποια έκθεση σε αυτόν.
Εάν η ανθρώπινη έκθεση υπερβεί τα όρια ασφάλειας, μπορεί να προκύψει επηρεασμός διαφόρων συστημάτων, συμπεριλαμβανομένου του κεντρικού νευρικού συστήματος. Καθώς ορισμένες ενώσεις υδραργύρου μπορούν να διασχίσουν το φράγμα του πλακούντα, η έκθεση του εμβρύου στη μήτρα πάνω από τα όρια ασφάλειας, μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Πως μπορείτε να λαμβάνετε τα οφέλη της κατανάλωσης ψαριών με ασφάλεια;
Όταν επιλέγετε τα σωστά είδη ψαριών, στις σωστές ποσότητες και συχνότητες, μπορείτε να προσφέρετε με ασφάλεια στο μωρό σας και σε εσάς τα ενδεικνυόμενα οφέλη της διατροφής που περιέχει ψάρια, σύμφωνα με τις συστάσεις διεθνών αρμόδιων οργανισμών όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
Για βοηθήσουμε εσάς που ζείτε στην Κύπρο και στην Ελλάδα να έχετε το ψάρι στη διατροφή σας με ασφάλεια και να παρέχετε στο μωρό σας το καλύτερο ξεκίνημα στη ζωή του, έχουμε αναπτύξει σχετικό εύχρηστο κατάλογο με προτεινόμενα είδη ψαριών για κατανάλωση και είδη προς αποφυγή, κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία. Ο κατάλογος αναπτύχθηκε από το Γενικό Χημείο του Κράτους της Κύπρου και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με Ευρωπαίους εταίρους, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου HBM4EU-mom (2020-21). Βασίζεται σε εθνικά δεδομένα και τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία.